Black Friday và Cyber Monday ở Mỹ được coi là sự kiện khởi đầu cho mùa mua sắm lớn nhất trong năm với các đợt giảm giá cực lớn được nhiều người mong đợi. Đây cũng là mùa nghĩ lễ lớn nhất của nước Mỹ vào dịp cuối năm, giúp thúc đẩy việc mua sắm tiêu dùng.
Black Friday là gì?
Black Friday là ngày thứ sáu đầu tiên sau Lễ Tạ Ơn. Từ năm 1932, sự kiện này được coi là khởi đầu cho mùa mua sắm Giáng sinh ở Mỹ, mùa mua sắm lớn nhất trong năm.
Tuy không phải ngày lễ chính thức nhưng tại một số bang như California, chính phủ và các công ty cho phép nhân viên nghỉ, khiến dịp này trở thành chuỗi nghỉ 4 ngày (kể cả hai ngày cuối tuần), thúc đẩy nhu cầu mua sắm.
Vào những ngày này, những người mua sắm thậm chí còn mang theo túi ngủ, cắm trại qua đêm ngoài cửa hàng để canh đồ giảm giá
Các ngày lễ ở phương Tây, thường không có ngày cố định mà lấy theo kiểu “thứ 6 cuối cùng của tháng, thứ sáu đầu tiên của tháng… Việc này cực kỳ có lợi trong việc sắp công việc. Người ta vẫn có thể vui chơi mà không lo công việc bị đình trệ. Trong một số trường hợp, nó còn thúc đẩy việc mua sắm, tiêu dùng.
Một truyền thuyết cho rằng nguồn gốc của cụm từ này đến từ bang Philadelphia vào những năm 1950 và 1960, khi cảnh sát sử dụng nó để mô tả những đám đông lớn và tình trạng ùn tắc giao thông vào ngày sau Lễ Tạ Ơn.
Một giả thuyết khác cho rằng những người đặt tên đã lấy từ black trong thuật ngữ “in the black”, chỉ tình trạng làm ăn thuận lợi của doanh nghiệp – trái với cụm “in the red”. Nguồn gốc bắt đầu từ việc kế toán ghi lợi nhuận bằng mực đen và đỏ nhằm tiện phân biệt cũng như theo dõi sổ sách. Cái tên Black Friday ra đời với ngụ ý là ngày ăn nên làm ra của các doanh nghiệp.
Trong khi đó, nhiều người nghĩ ý nghĩa của cái tên này đơn giản hơn nhiều. Nó bắt nguồn từ việc đám đông phải xếp hàng chờ cửa hàng mở cửa từ trong đêm.
Cyber Monday là gì?
Nếu Black Friday chủ yếu dành cho những nhà bán lẻ lớn, Cyber Monday dành cho những nhà bán lẻ nhỏ hơn. Vào ngày thứ sáu đen, người ta chủ yếu săn đồ công nghệ đắt giá, trong khi đó vào ngày Cyber Monday, người ta chủ yếu tìm mua những vật dụng nhỏ như dao, kéo và đồ thời trang.
Đám đông và sự điên cuồng
Trước đây, các nhà bán lẻ thường bắt đầu ngày giảm giá lớn nhất trong năm vào lúc 6h sáng. Tuy nhiên, vào đầu những năm 2000, nhiều cửa hàng bắt đầu đẩy giờ mở cửa lên sớm hơn.
Tình hình được đẩy lên một tầm cao mới trong năm 2011, khi một số ông lớn trong ngành bán lẻ như Target, Best By và Bealls đồng loạt mở cửa vào lúc nửa đêm, thu hút dự chú ý và một đám đông lớn hơn.
Sau đó, Walmart và một số nhà bán lẻ khác tuyên bố bắt đầu ngày giảm giá vào tối Lễ Tạ Ơn, dẫn đến một loạt biểu tình của nhân viên. Năm 2014, những ông lớn này còn đẩy giờ mở cửa lên sớm hơn, vào buổi chiều. Trước tình hình đó, 3 bang Rhode Island, Maine và Massachusetts cấm các cửa hàng và siêu thị lớn mở cửa vào Lễ Tạ Ơn.
Black Friday tại những quốc gia khác
Toàn cầu hóa đã đưa Black Friday thâm nhập vào nhiều nước khác trên thế giới, đặc biệt với sự trợ giúp của Internet.
Nhiều ông lớn như Microsoft, Sony và Valve mời chào hàng trăm món đồ với mức giá hời thông qua những gian hàng trực tuyến xung quanh thứ sáu đen tối và các nhà bán lẻ tại nhiều quốc gia cũng thử nghiệm chương trình quanh thời điểm đó.
Tại Ấn Độ, Google hợp tác Flipkart, Amazon và Snapdeal để tạo ra Lễ hội Mua sắm Trực tuyến Lớn nhất. 3 gã khổng lồ thương mại điện tử nối tiếp truyền thống theo cách riêng của họ với hầu hết hoạt động xoay quanh lễ hội Diwali.
Tại Anh, Amazon bắt đầu chào hàng sale off trên website của doanh nghiệp vào khoảng 6 năm trước. Kể từ đó, những nhà bán lẻ khác như John Lewis và Argos cũng tham gia khiến Black Friday trở thành ngày mua sắm lớn nhất tại Anh, theo một số ước tính.
Một số quốc gia khác như Australia, Đức, Pháp, Nam Phi, Colombia, Ireland và New Zealand cũng tổ chức ngày lễ này trong những năm gần đây.
