Trái cây chưng Tết hầu như là một yếu tố không thể thiếu trong các mâm cỗ, bàn thờ của bất cứ gia đình người Việt nào. Dù không còn xa lạ với mâm ngũ quả dịp Tết, nhưng liệu bạn đã hiểu hết được ý nghĩa ẩn sau từng loại trái cây biểu trưng?
Trong bài viết này, SUNO tổng hợp các loại trái cây chưng Tết đem lại may mắn cả năm cho gia chủ và cách bày trí mâm ngũ quả theo phong thủy để rước lộc đầu năm.
1. Những loại trái cây chưng Tết đem lại may mắn
Chuối: Bình an, may mắn
Điều quan trọng ở đây là nên lựa chọn chuối tươi xanh, trái đều. Theo dân gian, nải chuối có hình dạng như lòng bàn tay đặt ngửa, với ý nghĩa hứng lấy may mắn, tinh hoa đất trời, đem lại sự bình an, may mắn cho cả gia đình.
Bưởi: thịnh vượng, may mắn, sum vầy
Bưởi là quả trái cây chưng Tết, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp ở mâm ngũ quả của hầu hết mỗi gia đình Việt. Vì theo quan niệm xưa, những loại quả có hình dạng căng tròn là biểu trưng của đồng tiền, thịnh vượng, đem lại nguồn sức khỏe dồi dào, may mắn và sum vầy.
Mãng cầu: Đây là loại quả tượng trưng cho mong muốn mọi điều như ý vào dịp đầu năm, cầu chúc mọi điều như ý.
Dừa: Sức khỏe, bình an
Đây là loại quả ngự trị trên mâm ngũ quả vào đêm giao thừa, đặc biệt theo quan niệm của người dân Nam bộ, họ hay dùng quả dừa để cúng tế tổ tiên, đất trời. Phần nước dừa sau cúng bái, sẽ được chia cho con cháu, với ý nghĩa nhận lấy sức khỏe, bình an Phật Trời ban cho. Đây là một tín ngưỡng dân gian được lưu truyền từ xa xưa.
Đu đủ: biểu trưng cho sự đủ đầy và thịnh vượng, không sợ thiếu thốn trong suốt cả năm.
Xoài: đầy đủ, dư dả
Với phát âm khác là “xài”, nên loại quả này được chọn là trái cây chưng Tết với mong muốn được tiêu xài thỏa thích, không sợ thiếu thốn, sự hiện diện của quả xoài sẽ đem đến cho gia chủ một năm ấm no, hạnh phúc, chi tiêu thoải mái.
Sung: sung túc, hòa thuận
Đây là loại quả được săn lùng vào dịp Tết vì cái tên đầy ý nghĩa của nó. Một năm sung túc về vật chất, tinh thần, tràn đầy sức sống.
Cam, quýt, quất: đại diện cho màu vàng, đem tiền tài may mắn
Theo phong thủy, đây là loại quả với hình dáng như mặt trời, đem lại nguồn năng lượng tích cực, phúc khí, tiền tài cho gia đình.
Ngoài được trưng bày trên mâm ngũ quả thì mọi người còn trang trí nhà cửa bằng những chậu quất cảnh sum xuê, xanh mát.
2. Cách trưng bày mâm ngũ quả ngày Tết theo phong thủy
Ý nghĩa mâm ngũ quả theo truyền thống người Việt
Theo truyền thống, mâm ngũ quả ngày Tết bao gồm 5 loại quả, tượng trưng cho ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Là thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, lòng thành kính đối với bậc tổ tiên mỗi dịp đầu năm mới.
Ngoài ra, mâm ngũ quả còn là tượng trưng cho thành quả lao động miệt mài cả năm của người nông dân, để khi mùa vụ sang, mùa xuân đến là dịp dâng lên tổ tiên với lòng thành kính.
Thông thường, 5 là số lẻ tượng trưng cho số lượng trái cây trên mâm ngũ quả, với ý nghĩa phát triển, sinh sôi, nảy nở.
Tuy nhiên, ngày này do cách bày trí trái cây chưng Tết còn thiên về thẩm mỹ, nên hầu như người ta không quá cứng nhắc về số lượng trên mâm ngũ quả nữa, miền Bắc vẫn duy trì, trong khi miền Trung và miền Nam thoải mái hơn, họ chỉ quan tâm đến việc chọn ý nghĩa của loại quả trưng bày.
Cách bày trí mâm ngũ quả từng miền theo phong thủy
Miền Bắc: mâm ngũ quả miền Bắc gồm có các loại quả: chuối, bưởi, đào, hồng, quýt.
Cách trình bày: Nải chuối được đặt ở dưới cùng, chính giữa nải chuối là quả bưởi, sau đó xen kẽ những loại quả còn lại sao cho đảm bảo sự hài hòa về bố cục và màu sắc.
Miền Trung: Mâm ngũ quả bao gồm chuối, mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài,.. và một số loại quả khác tùy theo văn hóa mỗi nhà. Nhìn chung rất phong phú.
Cách trình bày: Thường họ không quá cầu kì, hay thiên về hình thức của mâm ngũ quả, chủ yếu “có gì cúng nấy” thành tâm và kính bái đối với tổ tiên. Do đó mà cách bày trí cũng tùy thuộc vào thẩm mỹ của mỗi người.
Miền Nam: Người dân miền Nam khá cầu kì và kén chọn các loại quả sẽ xuất hiện trên mâm ngũ quả của họ ngày Tết. Trong đó, chuối là loại quả dường như sẽ rất khó tìm, do đồng âm với từ “chúi” (thể hiện sự khó khăn trong làm ăn, cuộc sống).
Mâm ngũ quả người miền Nam thường có các loại: Mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung. Chân đế có thể là thơm, bưởi, tùy vào gia chủ.
Ngày nay, hoa quả ngày càng nhiều chủng loại. Nên hầu như mâm trái cây chưng Tết không còn bó buộc vào số lượng 5 nữa, mà ngày càng nhiều hơn, với bố cục, màu sắc đa dạng phong phú.
Tuy nhiên “mâm ngũ quả” vẫn luôn được duy trì, như một thói quen ăn sâu vào tiềm thức, tâm linh của người Việt bao đời qua.
Dù được bày trí thế nào đi nữa, thì mâm ngũ quả trên bàn thờ Tổ tiên dịp Tết luôn mang ý nghĩa cầu nguyện bình an, no đủ mỗi dịp Tết đến xuân về.
Xem thêm:
